دستگاه نشاکار از ادوات و تجهیزات مورد نیاز کشاورزی مکانیزه است که در کاشت نشاء گیاهان مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. در پروسه نشاکاری، ابتدا گیاهان را در نواحی ویژه های از مزرعه و یا در ظروف کشت خاص پرورش می دهند و هنگامی که جوانه ها به گیاهان کوچک یا نشا تبدیل شدند، به مکان کاشت اصلی منتقل می شوند. پروسه نشاکاری اگر با دست انجام شود بسیار زمانگیر و پر زحمت است و به همین دلیل بسیاری از کشاورزانی که زمین های وسیعی دارند ترجیح می دهند با خرید دستگاه نشاکار، راندمان و سرعت کار خود را افزایش دهند.
نشاکاری چیست؟
اصطلاح نشا کاری به پرورش گیاهان کوچک در ظروف کشت خاص یا نواحی خاصی از مزرعه گفته می شود که بعدا به مکان هایی منتقل می شوند که در آنجا فرآورده ی قابل برداشت را تولید خواهند کرد.
دستی:
یکی از پرطرفدارترین و محبوب ترین ابزار کشاورزی باغداران، نشاکار دستی یا نشاکار راه رونده است. چرا که هم قیمت پایینی دارد و هم جابه جایی و استفاده از آن ساده و راحت است. این دستگاه را با نام نشاکار نیمه اتوماتیک نیز می شناسند. نشاکار دستی کوچک و سبک است و امکان جابجایی راحت تری دارد. به همین جهت بسیاری از کشاورزان که به کار کشت گوجه فرنگی می پردازند و زمین کوچک و متوسطی دارند، اقدام به خرید دستگاه نشاکار دستی می کنند.
این دستگاه به شکل یک لوله بلند است و کشاورز همان گونه که راه می رود، به صورت دستی در یک ردیف نشاها را از درون لوله نشاکار به مکان کاشت هدایت کرده و دستگاه نشاکار آن را در عمق مورد نظر قرار داده و تثبیت می نماید و در نهایت کاشت نشا را به آخر می رساند.
انواع مختلف نشاکار دستی:
- دستگاه نشاکار دستی چهار ردیفه.
- دستگاه نشاکار دستی شش ردیفه.
ماشینی:
نشاکار موتوری، نشاکار سوار شونده و نشاکار اتوماتیک از دیگر نام‌های نشاکار ماشينی است هم می گویند. برای استفاده از این نشاکار، تنها کافی است تا کارگر سوار دستگاه شود و آن را روشن نماید. با حرکت دستگاه عمل کاشت نشا انجام خواهد شد. این دستگاه برای زمین‌هایی که متراژ بالایی دارند، بسیار کاربردی و به صرفه خواهد بود. از این مدل نشاکار در مدل های 6 و 8 ردیفه موجود است و به منظور عملیات نشاکاری شالی استفاده می شوند. این نشاکار چهار چرخ بوده و به صورت خودرو است که می تواند عملیات نشاکاری را با سرعت و عملکردی بالاتر انجام می دهد.
انواع مختلف نشاکار ماشینی:
- عمیق کار
- دو ردیفه آترانس
- انتقال نشا
مزایای دستگاه نشاکاری:
سبزیجاتی که به وسیله نشا کشت می شوند نسبت به سبزیجاتی که در مزرعه با بذر تولید می شوند فصل رشد کوتاه تری دارند. به همین منظور تولید کنندگان با هدف تولید محصول زودرس، کاهش زمان تولید و تولید دو یا چند مرتبه محصول در طول یک فصل رشد، از نشا استفاده می کنند. تولید نشا در محیط های کنترل شده این مزیت را دارد که از تنش های محیطی، عوامل بیماری زا، آفات و امراض مصون هستند.
از آنجا که امروزه معمولا در سطوح تجاری از بذرهای هیبریدF1 برای تولید سبزیجات استفاده می شود و در اکثر موارد قیمت این گونه بذرها بالا است، استفاده از نشا می تواند راهکار مناسبی برای کاهش هزینه های تولید باشد، چون در این سیستم از تک تک بذور استفاده می شود و نیازی به تنک کردن و حذف علف های هرز مزرعه در اوایل دوره دیده نمی شود. با استفاده از نشا می توان کوددهی و آبیاری را با راندمان بالاتری در اوایل دوره رشد اعمال نمود.
علاوه بر موارد یاد شده، مزایای دیگری را نیز می توان برای استفاده از نشا در تولید سبزیجات متصور شد که در زیر به عمده ترین آن ها اشاره می‌شود:
- کوتاه تر شدن دوره پرورش گیاهان.
- مدیریت مطلوب تر آفات و بیماری ها.
- تولید و عرضه محصول به بازار پیش از موعد (زودرسی).
- امکان کنترل بهتر در مراحل داشت.
- امکان استفاده از فصل رشد به مدت بیشتر.
- استفاده بهینه از فضای زمین.
- امکان انتخاب گیاهان قوی و سالم جهت کاشت.
- نیاز به بذر کمتر.
- بالاتر بودن کیفیت گیاهان به دست آمده.
- یکنواختی بیشتر در محصول که معمولا در کشت مستقیم کمتر مشاهده می‌شود.
انواع دستگاه نشاکاری
- نشاکار دستی
- نشاکار دستی نیمه اتوماتیک چهار ردیفه (دستگاه نشا چهار ردیفه)
- دستگاه نشاکار دو ردیفه آترانس
- دستگاه نشاکار عمیق کار
- نشاکار اتوماتیک شش ردیفه (دستگاه نشا شش ردیفه)
مشخصات فنی دستگاه نشاکار
دستگاه نشاکار یکی از ادوات و ماشین آلات کشاورزی بوده و در سه نوع دستی، ماشینی اتوماتیک و ماشینی نیمه اتوماتیک دسته بندی می شوند که نوع دستی برای انجام عملیات نشا کاری در مساحت های کوچک، نوع اتوماتیک و همچنین نوع نیمه اتوماتیک که باتوجه به قیمت پایین تر، در بین کشاورزان بیشتر رواج دارد، برای نشا کاری در مساحت ها بزرگ و ظرفیت های کاری بالا استفاده می شوند. نشاکارهای ماشینی نیز از نظر نوع محصول در سه دسته زراعی، شالی و گلخانه ای قرار می گیرند و هر یک از این نشا کارها با توجه نوع محصول دارای مکانیسم های متفاوتی خواهند بود. برای مثال نشاکار برنج با نشا کار صیفی جات متفاوت است و دارای مکانیسم های متفاوتی هستند. نشا کارها معمولا دارای یک شیار باز کن و یک انتقال دهنده نشا به داخل بستر کشت هستند که با توجه به نوع دستگاه این کار می تواند دستی یا ماشینی انجام شود. در نشاکارهای نیمه اتوماتیک کاربر بر روی دستگاه عملیات انتقال نشا به لوله سقوط را بر عهده دارد و به همین دلیل به آن نیمه اتوماتیک می گویند. دستگاه های نیمه اتوماتیک اغلب در کشت زراعی و نشا کار اتوماتیک در کشت شالی استفاده می شوند.
دستگاه نشاکار دستی
نشاکارهای دستی یکی از ساده ترین ابزارهای کاشت نشا است. این وسیله برای انجام کار در مساحت های کوچک و یا در شرایطی که امکان استفاده از دستگاه های بزرگ وجود ندارد در مزرعه و گلخانه می تواند استفاده شود. دستگاه ساختار بسیار ساده ای دارد که شامل یک تیغه برای شکافتن خاک و لوله سقوط برای انتقال بزر به داخل بستر کشت ایجاد شده است. این دستگاه بسیار سبک، همچنین دارای دسته ای برای باز و بسته کردن تیغه می باشد. استفاده از این دستگاه بسیار راحت و هیچ فشاری بر کاربر وارد نمی کند.
| ارتفاع دهانه | 14 سانتیمتر |
| قطر دهانه | 8 سانتیمتر |
| عمق کار | 11 سانتیمتر |
| رنگ | کوره ای |
| وزن | 1.86 کیلوگرم |
دستگاه نشاکار نیمه اتوماتیک چهار ردیفه
دستگاه نشاکار چهار ردیفه را می توان به عنوان یکی از مهم ترین ماشین آلات کشاورزی کاشت نام برد که به کمک این دستگاه، می توان نشاهایی را که در گلخانه پرورش داده شده در زمین زراعی کشت نمود. استفاده از دستگاه نشاکار چهار ردیفه بسیار راحت است و به منظور کاشت انواع قلمه و نشا می توان از این دستگاه استفاده نمود. نشاکار نیمه اتوماتیک چهار ردیفه می تواند از نوع زراعی یا شالی باشد که نوع زراعی آن که بیشتر برای کشت صیفی جات استفاده می شود رایج تر است. به کمک این دستگاه سرعت کار و راندمان کاری به میزان قابل توجهی افزایش پیدا می کند. به کمک دستگاه نشاکار چهار ردیفه، میزان سوددهی و کیفیت محصولات افزایش پیدا می کند. به طور کلی دستگاه فوق در کاشت انواع سبزیجات و صیفی جات نظیر خیار، کاهو، گوجه، فلفل، بادمجان و کلم و سایر کشت حبوبات مثل نخود و لوبیا کاربرد زیادی دارد که در اصطلاح به آن کشت چهار ردیفه صیفی هم می گویند. این دستگاه به تراکتور متصل می شود و کاربر که بر روی دستگاه سوار می شود نشا را از سینی نشا به محل تعبیه شده برای نشاها انتقال می دهد.
| ابعاد | (2140*1630*910) متر |
| قدرت موتور | 2.6 کیلووات |
| نوع موتور | 4 زمانه |
| نوع سوخت | بنزین |
| مخزن سوخت | 4 لیتر |
| وزن | 162 کیلوگرم |
از دستگاه نشاکار دو ردیفه آترانس در کشت های متراکم استفاده می گردد و در این نوع کشت، اصولا فاصله بین پشته ها از 50 سانتیمتر کمتر است و به عنوان نمونه از این دستگاه نشاکار برای کشت گوجه و فلفل استفاده زیادی می شود. در دستگاه فوق اپراتورها روبه روی یکدیگر قرار می گیرند و با داشتن فضای کافی عملیات کشت را انجام می دهند. طراحی طبقات سینی به شکلی است که هر دو اپراتور بتوانند دسترسی راحتی داشته و در کوتاه ترین زمان به نشا دسترسی پیدا کنند.
| ابعاد | (2.1*2*1.6) متر |
| ظرفیت | 8000 نشا در ساعت |
| جنس بدنه | فولاد ضد سایش |
| حداقل عمق کاشت | 3 سانتیمتر |
| حداکثر عمق کاشت | 11 سانتیمتر |
| حداقل فاصله ردیف ها | 30 سانتیمتر |
| حداکثر فاصله ردیف ها | 50 سانتیمتر |
| حداقل فاصله نشا | 10 سانتیمتر |
| حداکثر فاصله نشا | 11 سانتیمتر |
| جنس تیغه | فولاد ضد سایش |
| تعداد اپراتور | 2 نفر |
| وزن | 450 کیلوگرم |
اجزای اصلی دستگاه نشاکار
دستگاه نشاکار دارای اجزای مختلفی می باشد. با توجه به نوع دستگاه نشاکاری، اجزای آن با یکدیگر متفاوت است. به طور معمولا سینی نشا، لوله سقوط و شیار باز کن از اجزای اصلی نشاکارها هستند. در نوع خودرو و اتوماتیک آن دستگاه دارای یک سیستم خودرو و موتور است که وظیفه تامین توان مکانیسم های دستگاه و حرکت آن را بر عهده دارد.
کاربرد نشاکار به منظور کشت مکانیزه در مزارع
در کشاورزی مکانیزه به منظور کشت نشا، بهتر است از ماشین کشت نشا استفاده کرد. زیرا کشت نشا به صورت دستی بسیار زمان بر و نیازمند نیروی انسانی زیادی می باشد و دقت و راندمان کاری بسیار کاهش می یابد. به کمک ماشین های کشت نشا می توان کشت یکنواخت و با پوشش یکسانی داشت و از طرفی هم امکان کشت هزاران نشا وجود دارد. استفاده از دستگاه کشت نشا به صرفه جویی در میزان مصرف آب نیز کمک شایانی می کند. تغییر الگوی کشت از بذرکاری به نشاکاری بسیار حائز اهمیت است. شایان ذکر است که مصون بودن گیاهان از آفات و بیماری ها و امکان کشت دو یا چند دوره در طی فصل رشد، از دیگر مزایای ماشین نشاکار می باشد.
مزایا دستگاه نشاکار
- تراکم قابل توجه محصول
- قایلیت نشاکاری به صورت یکنواخت
- کاهش چشمگیر هزینه های کارگری
- کاهش و صرفه جویی در زمان
- امکان استفاده در زمین های کوچک و بزرگ
- دارای بدنه استیل و ضد زنگ